«Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λογοκρισίας στο Διαδίκτυο»

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Λογοκρισίας στο Διαδίκτυο στις 12 Μαρτίου το Α3 του ΓΕΛ Ιαλυσού στα πλαίσια του προγράμματος της «Βουλής των Εφήβων» παρακολούθησε μία διαδικτυακή ομιλία του ιδρύματος Ωνάση, στην οποία συμμετείχαν άτομα που ανήκουν στους κλάδους των ΜΜΕ και των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Οι μαθητές/τριες, με την ολοκλήρωση της ομιλίας, κατέθεσαν τους δικούς τους προβληματισμούς, συζητώντας και εκφέροντας τις προσωπικές τους απόψεις και εμπειρίες σχετικά με το εν λόγω ζήτημα.

 

Κοινή διαπίστωση αποτελεί το γεγονός ότι η ελευθερία του λόγου στο διαδίκτυο είναι ζωτικής σημασίας, αφού μέσα από τις ποικίλες ηλεκτρονικές πλατφόρμες και εφαρμογές ενισχύεται η επικοινωνία μεταξύ των ατόμων, δίνοντάς τους την ευκαιρία να εκφράσουν τις θέσεις τους. Εμπόδιο αυτής της ελευθερίας αποτελεί η λογοκρισία που εφαρμόζεται με διάφορες μορφές. Για παράδειγμα, κάθε χώρα έχει τους δικούς της προστατευτικούς νόμους ενάντια π.χ. στη συκοφαντία, τη δυσφήμιση, τη βλασφημία, τη βωμολοχία, τη ρητορική μίσους, τον ρατσιστικό λόγο.

Ο αχανής κόσμος του διαδικτύου, όμως, στις μέρες μας υφίσταται ανεξέλεγκτα την λογοκρισία, αφού δεν υπάρχουν νόμοι να την ρυθμίζουν. Δεκάδες χώρες σε ολόκληρο τον πλανήτη λογοκρίνουν άμεσα η έμμεσα ακόμη και το ίδιο το ίντερνετ, με πιο πρόσφατα παραδείγματα αυτά των αφρικανικών χωρών και της ρωσικής κυβέρνησης που επιλέγουν να «αποσυνδεθούν» από αυτό. Με αυτόν τον τρόπο καταπατάται η ελευθέρια έκφρασης του ατόμου, πράγμα που δεν συμβαδίζει με το δημοκρατικό πολίτευμα, το οποίο διακρίνεται για τον πλουραλισμό ιδεών, την ανοχή και την ευρύτητα πνεύματος. Αντίθετα, αυτή η τακτική θυμίζει ολοκληρωτικά, ανελεύθερα καθεστώτα, όπου ο διάλογος θυσιάζεται στο βωμό της συναίνεσης, της συμμόρφωσης.

Οι πρακτικές λογοκρισίας ποικίλουν, με κυριότερη το «κατέβασμα» περιεχομένου που, ίσως, ασκεί κριτική ή εκφράζει αντίθετες ιδέες από τις «πρέπουσες». Έτσι, οι χρήστες αποκλείονται από την πολυφωνία, όχι μόνο σε επίπεδο απόψεων, αλλά και σε ένα ευρύτερο επίπεδο, μέσα από την απαγόρευση πρόσβασης ακόμη και σε ολόκληρες ιστοσελίδες. Επιπροσθέτως, υπάρχουν και ακραίες αντιδράσεις, όπως φυλακίσεις και διώξεις χρηστών του Internet που άσκησαν το δικαίωμα της ελεύθερης προβολής της γνώμης τους.

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό πως η λογοκρισία στο διαδίκτυο αποτελεί αναμφισβήτητη πραγματικότητα, που, όμως, πρέπει άμεσα να σταματήσει, καθώς καταπατά θεμελιώδη δικαιώματα των χρηστών, όπως το να ενημερώνονται, να διαμορφώνουν την άποψή τους και να εκφράζονται ελεύθερα. Συγχρόνως, η υπάρχουσα νομοθεσία πρέπει να αναθεωρηθεί και να προστεθούν και άλλες παράμετροι, διότι η κοινωνία προχωρά και μαζί της πρέπει να εκσυγχρονίζονται και οι νόμοι. Τέλος, οι ίδιοι οι χρήστες χρειάζεται να γνωρίζουν πως η ανταλλαγή απόψεων από οποιοδήποτε μέσο είναι ανάγκη να διεξάγεται με σεβασμό και πως η πολυφωνία είναι αυτή που ενεργοποιεί την κριτική σκέψη όλων.

Ηλίας Πουρναράς Α3, Μαθητής Λυκείου